Да інструмента – як да чалавека
Кожны чалавек можа займацца музыкай. Ва ўсіх ёсць здольнасці, якія можна раскрываць, нават калі чалавек быў усё жыццё ўпэўнены ў адваротным. Галоўнае, як і ў любой справе, практыка і шчырае жаданне. Але не ў кожнага яно ёсць. Колькі гісторый пачыналіся з таго, што чалавека адвялі ў музычную школу ў дзяцінстве, і сканчваліся тым, што пасля атрымання дыплому, ён больш ніколі не падыходзіў да інструмента? Нават у тых, хто шчыра захапляецца музыкай і хоча навучыцца граць на інструментах, часта бывае шмат страхаў. Але ў школе «Артгранд» з імі намагаюцца справіцца.
Прыватная школа, створаная прафесійным піяністам Арцёмам Шаплыкам, імкнецца да таго, каб стаць поўнай супрацьлегласцю ўсім сумненням, страхам і стэрэатыпам, якія склаліся вакол акадэмічнай музычнай адукацыі. Па-першае, сюды прымаюцца навучэнцы любога ўзросту і музычнага досведу. Паміж вучнямі і настаўнікамі максімальна карэктныя гарызантальныя стасункі, а праграма адаптуецца пад кожнага навучэнца. Выкладчыкі школы, многія з якіх – салісты Белдзяржфілармоніі і Дзяржаўнага акадэмічнага сімфанічнага аркестра, працуюць па арыгінальнай, адмыслова распрацаванай методыцы. Дзякуючы ёй, праграму навучання ігры на інструменце, разлічаную ў звычайнай музычнай школе на восемь гадоў, у «Артгранд» засвойваюць за пяць. Але рэкордныя тэрміны неабавязковыя, тут ніхто не імкнецца ўразіць іншага. Асноўны ўпор у навучанні робіцца менавіта на выканальніцкае майстэрства, але ёсць і агульныя класы па іншых дысцыплінах – сальфеджыа, музычнай літаратуры. Наведваць іх ці не, вучні выбіраюць самі, яны вырашаюць, што граць і чаму вучыцца.
Другое моцнае адрозненне школы ад звычайных музычных навучальных устаноў – адсутнасць спаборніцтваў. Выкладчыкі не параўноўваюць вучняў паміж сабой, не выстаўляюць адзнакі, а да прадстаўнічых і выніковых канцэртаў дапускаюцца ўсе жадаючыя.
Галоўны прынцып школы – усебаковае развіццё праз музыку, папулярызацыя класікі, наладжванне кантакту паміж чалавекам і загадкавым і складаным для яго светам. Навучэнне накіраванае менавіта на акадэмічную музыку. Але вучні выконваюць тое, што ім захочацца – у тым ліку, кампазіцыі з рэпертуару папулярных эстрадных выканаўцаў і рок-гуртоў. Эстраднае аддзяленне ў «Артгранд» адкрылася год таму, а сама школа існуе ўсяго толькі пяць.
Акрамя класічных інструментаў – фартэпіяна, гітары, скрыпкі, у школе ёсць флейты, кларнеты, аддзяленні музыказнаўства і тэорыі музыкі, унікальныя для прыватнай навучальнай установы класы арфы, клавесіна і нават аргана.
Нядаўна школа правяла чарговы канцэрт для падвядзення вынікаў, які атрымаў назву «Гранд-лета». Імпрэза прайшла ў Малой залі імя Рыгора Шырмы Беларускай дзяржаўнай філармоніі. Філармонія прымае школу ўжо па традыцыі – родныя для многіх выкладчыкаў-салістаў сцены паступова становяцца роднымі і для вучняў. Выніковыя прадстаўленні праходзяць двойчы за год. Гэта добры прыём працы з кароткатэрміновай матывацыяй. Чалавек можа займацца і дзеля высокай мэты авалодаць інструментам, і для свайго задавальнення, але ў абодвух выпадках яму будзе значна прасцей спраўляцца са складанасцямі, калі будзе магчымасць убачыць свае вынікі ўжо праз некалькі месяцаў навучэння і паказаць іх блізкім.
У першыя гады існавання школы канцэрты навучэнцаў цягнуліся дзве гадзіны. Сёлета прадстаўленне заняло каля пяці гадзін і было разбітае на два аддзяленні. Агульная колькасць удзельнікаў склала больш за 70 чалавек. У першым – пераважна юныя выканаўцы, але з даволі разнастайным рэпертуарам: ад самых простых дзіцячых твораў да сур’ёзных, дарослых п’ес і тэм.
Другое аддзяленне – больш сталыя навучэнцы. Набор інструментаў пераважна класічны – фартэпіяна і скрыпкі, але былі і гітары, і духавыя. І разнастайнасць рэпертуару заўважна павялічылася. У праграме «Лунная саната» Бетховена суседнічала з танга з кінафільма «Пах жанчыны», паланез Агінскага – з акустычнай версіяй Nothing else matters гурта Metallicа, оперныя арыі з Show must go on гурта Queen. Можна было ацаніць майстэрства не толькі вучняў, але і іх настаўнікаў. Яны часта падтрымлівалі сваіх падапечных – выходзілі на сцэну ў якасці канцэртмайстраў, другой скрыпкі. Многія фартэпіянныя кампазіцыі граліся ў чатыры рукі. І нават седзячы ў залі можна было прасачыць падтрымку. Ад таго, хто рыхтаваўся выступаць наступным, выкладчык не адыходзіў увесь папярэдні нумар. А пасля выступу падыходзіў, шэпчучы «Малайчына!», нават калі выступ быў недасканалым.
Розніцы ў стаўленні да артыстаў сапраўды ніякага. У канцэрце ўдзельнічаюць і тыя, хто наведвае школу толькі два-тры месяцы, і лаўрэаты дзяржаўных і міжнародных конкурсаў. Узрост удзельнікаў канцэрта – ад 3 да 84-х гадоў.
Самая сталая вучаніца Галіна Фёдараўна Мішнева прыйшла ў «Артгранд», каб дакрануцца да захаплення свайго дзяцінства: «Я любіла музыку з самага дзяцінства, калі быў маленькі радыёпрыёмнічак. Нам падабалася слухаць арыі з опер. Мяне гэтым заразіла мая старэйшая сястра. Па прафесіі я геолаг, лясны інжынер, абараніла кандыдацкую дысертацыю ў Рызе. А цяпер пішу кнігі, цяпер выйшла ўжо дзесяць. А музыка – гэта асалода, радасць для душы. Таму калі я даведалася, што тут узрост не абмяжоўваюць, я прыйшла ў школу Арцёма Шаплыкі, убачыла, што тут такая сяброўская атмасфера, прабачаюць усе памылкі, ні за што не лаюць, як у школе, а толькі прывітаюць і акрыляюць. Гэта мяне падштурхвае.
Я займаюся ўжо два гады, але часам бывае сорамна – іншыя так граюць, у іх такія гнуткія рукі. Я вельмі шмат працую фізічна, на агародзе, таму рукі ўжо не такія спрытныя… Але ў мяне шмат улюбёных рэчаў, да якіх я хацела б дакрануцца. «Ронда Капрычыёза» Бетховена, Песню Сольвейг Эдварда Грыга я б хацела сыграць, «Да Элізы» я ўжо граю. Больш люблю класіку, джаз мяне не надта цікавіць», – распавядае Галіна Фёдараўна. На канцэрце яна выканала на фартэпіяна два творы – эцюд «Чортава кола» Ігнацьева і раманс «Тонкая рабіна» ў пералажэнні Геталавай. Магчыма, Галіна Фёдараўна расказала б яшчэ нешта, але падышла выкладчыца і паклікала натхнёную жанчыну назад у залю – слухаць вельмі прыгожую кампазіцыю на дзве скрыпкі. Відавочна, супрацоўнікі «Артгранд» імкнуцца да таго, каб вучні не толькі асвойвалі свае спецыялізацыі, але і слухалі адно аднаго, спазнавалі музычную навуку з розных бакоў.
Таму і патрэбныя такія канцэрты, і добра, што на іх выступаюць не толькі тыя, хто грае лепш за ўсіх. Камусьці, каб натхніцца на навучанне, дастаткова паслухаць больш майстравітых калег, а камусьці наадварот, неабходна самому адчуць радасць і хваляванне выхаду на сцэну.
Атмасфера акадэмічнай музыкі без ціску, спаборніцтва, строгіх крытэрыяў, настаўніцкіх крыкаў і цяжкай працы гадзінамі. Тыя, хто ніколі не займаўся музыкай, пачуваюцца як дома, тыя, хто хадзіў у музычную школу, заўважаюць розніцу. Сюды прыходзяць займацца цэлымі сем’ямі, гэта заўважна нават па праграме выніковага канцэрта.
Супрацоўнікі школы займаюцца не толькі правядзеннем урокаў. «Артгранд» арганізоўвае не толькі выніковыя канцэрты, але і іншыя музычныя імпрэзы, лекцыі па класічнай музыцы. У час школьных канікул установа ладзіць нешта кшталту музычнага школьнага летніка – дзеці праводзяць увесь дзень у «Артгранд», камунікуюць, гуляюць у настольныя гульні, удзельнічаюць у групавых занятках па сальфеджыа, музычнай літаратуры, вакалу, прыходзяць на індывідуальныя заняткі да сваіх педагогаў па інструменце, а па вечарах для іх ладзіцца культурная праграма – наведванне музеяў, прагляд фільмаў, праслухоўванне музыкі на вініле.
Любоў да музыкі не перашкаджае ставіцца з любоўю да вучняў, галоўная мэта школы – не вырасціць лаўрэатаў міжнародных конкурсаў, а перадаць сваё захапленне. Таму музыка паўстае перад навучэнцамі «Артгранда» ў самых розных выглядах – як высокае і складанае, неверагодна прыгожае мастацтва, агромністы пласт чалавечай культуры, што існаваў ва ўсе часы, як пляцоўка для самапазнання і самаразвіцця, прастора для асабістых перамог і дасягненняў, як спосаб адкрываць таямніцы навакольнага свету – даведвацца пра гісторыю, фізіку і псіхалогію прасторы, устанаўліваць камунікацыю з іншымі, трапляць у нязвыклыя месцы і ролі. Музыка можа паддацца кожнаму, варта знайсці да яе правільны падыход. Але каб спарадзіць натхненне, варта знайсці правільны падыход і да чалавека.
Автор: Анна Иванова
Дата публикации: 11.06.2021
Материал был опубликовав в газете «Літаратура і мастацтва»
Хотите стать учеником Музыкальной школы АртГранд?
Чтобы начать обучение в Музыкальной школе АртГранд, пожалуйста, заполните форму обратной связи:
Выбираете подарок для близкого человека?
Подарочный сертификат на обучение в Estrada ArtGrand Music School – это подарок, который точно не залежится на полке: в частной музыкальной школе Артема Шаплыко ученики учатся с удовольствием и получают качественное музыкальное образование!
Подробнее по телефонам: +375 29 381 2237, +375 29 781 2237
Ждем Вас по адресу: Минск, ул. Раковская, 16А